امروزه نبض زندگی هزاره سوم با برق می‌زند و زندگی بدون برق بسیار سخت یا در اصل غیر ممکن است. انرژی الکتریکی که در نیروگاه‌ها تولید می‌شود، به واسطه سیم و کابل برق فشار ضعیف به سمت شهر منتقل می‌شود. این سیم و کابل‌ها از دو نوع افشان و مفتول می‌باشند که هر کدام ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای ویژه و خاص خود را دارند. سؤالی که صنعتگران را دچار سردرگمی کرده، تفاوت سیم افشان و مفتولی است. در واقع تفاوت سیم افشان و مفتولی در نوع ویژگی ساختاری، مزایا و معایب آن‌ها است. در ادامه به معرفی سیم افشان و مفتولی، مزایا، معایب و تفاوت آن‌ها می‌پردازیم.
سیم افشان چیست و کاربردهای آن
سیم افشان، سیم خیلی نازکی می‌باشد که از رشته‌های به هم پیچیده‌ای ساخته شده است و خاصیت انعطاف‌پذیری بالایی نیز دارد. در واقع یک سیم تک رشته‌ای که جنس هادی آن در اغلب موارد از جنس مس و آلومینیوم می‌باشد. جنس عایق به کار رفته در این سیم آمیزه پلیمر پی وی سی می‌باشد که در اصل از نوع پلیمر PVC/C است.
در اغلب مواقع در درون وسایل برقی، جهت محافظت از سیم‌های روشنایی بخش در محیط‌ها و فضای خشک در داخل لوله‌ها و در زیر و روی گچ، از سیم افشان استفاده می‌شود. از دیگر کاربردهای این سیم می‌توان به استفاده در وسایل برقی، تجهیزات موسیقی، سیم رابط داکت‌های زیرمینی، صنعت ساختمان‌سازی و… اشاره کرد.
مزایای سیم افشان
سیم‌های افشان مقاومت الکتریکی و انعطاف بالایی دارند. این سیم‌های برای حمل‌کننده بسیار مناسب بوده و حاوی بار شکستگی زیادی از بخش‌های حمایت‌کننده می‌باشند. مزایای این سیم‌ها در وسایلی مانند ماشین آلات، تابلو‌های فرمان که به انعطاف‌پذیری بیشتری احتیاج دارند، مورد نیاز است. سیم‌های افشان در برابر روغن و هوا بسیار مقاوم بوده و مقاومت هادی در آن‌ها نیز بالا می‌باشد. از این سیم برای تأمین انرژی الکتریکی در مکانی باز، درون ساختمان، شبکه‌های مصرف، مصارف صنعتی و… استفاده می‌شود.
معایب سیم افشان
سیم‌های افشان، دارای مقاومت کمتری نسبت به خوردگی می‌باشند. از طرفی مقاومت اهمی در این سیم‌ها کمتر است. یکی دیگر از معایب سیم افشان، هزینه نهایی بالای آن‌ها می‌باشد.
سیم مفتولی چیست و کاربردهای آن
سیم مفتولی یکی از محصولات پرکاربردی می‌باشد که از طریق فرآیند نورد گرم، با استفاده از شمش فولادی تولید می‌شود. این سیم به صورت کلاف پیچیده شده و دارای مقطع گردی می‌باشد. البته به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که سیم مفتول دارد، می‌تواند به اشکال مختلف در بیاید. جنس فلز این نوع سیم هادی است و برخی مواقع از جنس موادی مانند آلومینیوم و مس نیز ساخته می‌شوند. همچنین دارای مقاومت بالایی می‌باشد و خاصیت آهنربایی ندارد.
در مورد کاربردهای سیم مفتولی روکشدار به دلیل کاربردهای زیادی که دارد، نمی‌توان به یک جمع‌بندی کلی رسید. انعطاف بالا، دامنه‌ی جنس سیم مفتول و… باعث گسترده شدن کاربردهای آن شده است. در ادامه به رایج‌ترین کاربردهای سیم مفتول اشاره می‌کنیم:
- تولید انواع توری اعم از توری گابیون، توری حصاری، توری پرسی، توری فرنگی و توری مرغی
- بستن قسمت‌های مختلف آرماتور
- تولید سیم جوش
- بستن قسمت‌های مختلف قالب جهت محصور کردن محوطه بتن‌ریزی
- تولید فنرپ
- بستن رابیتس گالوانیزه
مزایای سیم مفتولی
سیم‌های مفتولی فرم‌پذیری مناسبی دارند و از جنبه‌ی اقتصادی و هزینه نیز بسیار به صرفه می‌باشند. این محصول در مقابل رطوبت بسیار پایدار بوده و درجه زنگ زدگی آن پایین است، از طرفی اگر با گاوانیزه گرم آماده شود، برای همه‌ی اماکن جغرافیایی و شرایط آب و هوایی نیز مناسب می‌باشد. سیم مفتولی سطح صاف و طول عمر مفید بالایی داشته و اگر در جو مساعد باشد، تا ۷۰ سال به راحتی می‌تواند کار کند. این سیم که برای افراد مختلف در تمامی شهر‌ها قابل دسترسی است، در مقابل سابیده شدن مقاوم است و برای متراژ زیاد مناسب و به صرفه است.
معایب سیم مفتولی
یکی از معایب سیم مفتولی اثر پوسته‌ای آن‌ها می‌باشد که به خاطر این که الکترون‌ها، زمان جا به جا شدن علاقه دارند که در پوشش بیرونی‌رسانا گام بردارند، اتفاق می‌افتد. از دیگر معایب این سیم‌ها، حالت شکنندگی می‌باشد که پس از گذشت مدت زمانی به خود می‌گیرند. همچنین سیم مفتولی به نسبت سیم افشان، در درون لوله‌های خرطومی، توانایی سیم کشی بدتری دارند.
تفاوت سیم مفتولی و افشان
تفاوت سیم افشان و مفتولی در انعطاف‌پذیری آن‌ها، مقاومت اهمی، میزان استحکام، قیمت و… می‌باشد که در ادامه را توضیح می‌دهیم:
- انعطاف‌پذیری: می‌توان گفت که مهم‌ترین و با ارزش‌ترین تفاوت سیم افشان و مفتولی در انعطاف‌پذیری آن‌ها می‌باشد. هادی سیم افشان مس کلاس ۵ است در حالی که هادی سیم مفتول، مس کلاس ۲ است. مس کلاس ۲ نسبت به مس کلاس ۲ بسیار نرم‌تر است. علاوه بر آن، ضخامت هادی سیم مفتول به نسبت سیم افشان، بسیار بیشتر می‌باشد. به همین دلیل، سیم افشان از سیم مفتول منعطف‌تر است.
- مقاومت اهمی: مقاومت اهمی‌رسانا رابطه معکوس با مقطع آن دارد. یعنی هر چقدر که مقدار سطح مقطع هادی کوچکتر باشد، مقاومت اهمی آن بیشتر است. در نتیجه سیم افشان مقاومت اهمی بیشتری نسبت به سیم مفتولی دارد. باید به این نکته توجه داشته باشید که مقاومت اهمی هر چه کمتر باشد، سیم یا کابل جریان برق را با افت ولتاژ کمتر و کیفیت بهتری انتقال می‌دهد.
- میزان استحکام: سیم یا کابل مفتولی، بیشتر در درون دیوار و زیر زمین کابل کشی می‌شود، در نتیجه باید استحکام آن بیشتر باشد. پس استحکام و استقامت سیم مفتولی بیشتر از سیم افشان می‌باشد.
- قیمت: در بررسی کالا‌های صنعتی، قیمت همیشه جز ملاک‌های جدانشدنی می‌باشد. در بررسی تفاوت سیم افشان و مفتولی، باید گفت قیمت سیم مفتولی کمتر از سیم افشان است.
در کنار موارد ذکر شده باید گفت که از نظر میزان خوردگی، سیم مفتولی میزان خوردگی بیشتری دارد. همچنین میزان شکنندگی سیم افشان به دلیل منعطف بودن بیشتر آن، کمتر اتفاق می‌افتد. تفاوت سیم افشان و مفتولی از نظر اتصالی کردن، سیم مفتولی اتصال کمتری نسبت به نوع افشان دارد.
از کجا سیم مفتولی و سیم افشان بخریم
سیم مفتول به عنوان یکی از محصولات فولادی پرکاربرد، تنوع بسیار زیاد و کاربردهای متنوعی دارد. این محصول در مواردی مانند تولید سیم جوش، تولید فنس و سیم خاردار، نجاری، مجسمه‌سازی و… کاربرد دارد. در تولید سیم مفتول، استاندارد‌های مختلفی به کار برده می‌شود. هر کدام از این استاندارد‌ها متناسب با اینکه در نهایت چه کاربردی برای سیم مفتول در نظر گرفته می‌شود، انتخاب می‌شوند. جهت تهیه سیم مفتول باید به فروشگاه‌ها و مراکز فروش معتبر مانند امیرلایت مراجعه نمایید تا بهترین محصول با مناسب‌ترین قیمت را تهیه نمایید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به بررسی تفاوت سیم افشان و مفتولی بپردازیم. این دو سیم را از نظر میزان منعطف بودن، مقاومت اهمی، میزان استحکام، قیمت و… بررسی کردیم. گفتیم که سیم افشان منعطف‌تر و دارای مقاومت اهمی بیشتری نسبت به سیم مفتول می‌باشد. سیم مفتول استحکام بیشتر و قیمت مناسب‌تری نسبت به سیم افشان دارد.
